Bestaande schulden beperken mogelijkheid om woning te kopen

In de afgelopen decennia kwam het veelvuldig voor dat mensen veel meer geld leenden voor de financiering van een woning dan eigenlijk verantwoord was. Dit noemt men “overkreditering”. Overkreditering kan dramatische gevolgen hebben waar gezinnen jaren onder lijden. Vooral wanneer de woning uiteindelijk gedwongen wordt verkocht en de eigenaren met een restschuld blijven zitten, terwijl ze vervolgens ook nog eens “duur” een woning moeten gaan huren. De wetgever heeft hard ingegrepen. Aan geldverstrekkers, maar ook aan financieel adviseurs zoals wij, zijn vergaande, wettelijke eisen opgelegd om het risico van overkreditering tegen te gaan. Dat heeft ertoe geleid dat er, simpel gezegd, allerlei tabellen en normen zijn die aangeven bij welk inkomen welk bedrag nog verantwoord kan worden geleend. Bovendien moet rekening worden gehouden met bestaande financiële schulden, waarbij vrijwel elke schuld het bedrag dat nog kan worden geleend verder verlaagt.

Studieschuld en hypotheek

Zo’n bestaande schuld bij jongeren is vaak de studiefinanciering. Tot nu toe geldt dat de geldverstrekker wel vraagt of er sprake is van een schuld op grond van de studiefinanciering. Echter, de geldverstrekker heeft geen mogelijkheden om te controleren of het antwoord dat op deze vraag wordt gegeven, ook correct is. Anders dan bijvoorbeeld schulden bij een bank of een postorderbedrijf staan studieschulden niet geregistreerd bij het Bureau Krediet Registratie. De geldverstrekker heeft niet de bevoegdheid om bij DUO (Dienst Uitvoering Onderwijs) het antwoord te controleren. Wel of niet opgeven van een studieschuld heeft echter aanzienlijke gevolgen voor het bedrag dat de geldverstrekker mag uitlenen. Dateert de studieschuld van voor 1 juli 2015, dan kan het wel of niet hebben van “slechts” een studieschuld van €15.000 bij een inkomen van rond de €33.000 al betekenen dat je met een studieschuld nog maar €154.000 voor de financiering van de woning kunt lenen en zonder studiefinanciering €181.000. 

Omdat de geldverstrekker de juistheid van het antwoord op de vraag “heeft u studieschulden?” niet kon controleren, kwam het regelmatig voor dat op deze vraag geen correct antwoord werd gegeven. Het kabinet heeft nu het voornemen om het mogelijk te maken dat mensen aan DUO een verklaring kunnen vragen of er wel of geen studieschuld is. Geldverstrekkers krijgen geen direct inzicht in de systemen van DUO. Door de consument zelf zo’n verklaring bij DUO te laten opvragen, kunnen geldverstrekkers als voorwaarde voor de lening een kopie van zo’n verklaring eisen. Op deze manier krijgt men toch zekerheid of er wel of geen studieschuld is.

Leaseauto en telefoonabonnementen

Ook de particulier geleasede auto en de aanschaf van een telefoon die via een abonnement wordt gefinancierd zijn schulden die in het kader van een hypotheekaanvraag zichtbaar worden en hebben het gevolg dat het bedrag dat geleend kan worden lager en lager wordt. In de praktijk leidt dit ertoe dat, als gevolg van de hogere vraagprijzen, vooral jongeren vaak niet het benodigde bedrag voor de financiering van de aankoop van een woning kunnen lenen.

In de huidige markt doen jongeren die een woning willen kopen er dan ook verstandig aan om, voordat de financiering rond is, zo min mogelijk schulden aan te gaan en bestaande schulden zo veel mogelijk af te lossen. Ouders die de mogelijkheid hebben om hun kinderen financieel te helpen kunnen dit, fiscaal aantrekkelijk, doen via schenkingsconstructies. De schenking kan worden gebruikt om bestaande schulden af te lossen of om een deel van de aankoopprijs van de woning te financieren waardoor er minder geleend hoeft te worden bij de geldverstrekker.